Trong các môi trường làm việc công nghiệp – nơi tiếng ồn lớn và kéo dài như nhà máy, xưởng cơ khí, sân bay, công trình xây dựng – đôi tai của người lao động phải chịu áp lực liên tục. Việc tiếp xúc với tiếng ồn trên 85 dB trong thời gian dài có thể gây suy giảm thính lực vĩnh viễn.

Giải pháp hiệu quả và phổ biến nhất hiện nay chính là chụp tai chống ồn (Earmuff) – thiết bị bảo hộ cá nhân được thiết kế để giảm cường độ âm thanh truyền tới tai, bảo vệ thính giác an toàn.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên lý hoạt động của chụp tai chống ồn và tiêu chuẩn NRR – chỉ số quan trọng đánh giá khả năng giảm ồn của sản phẩm.

1. Chụp tai chống ồn là gì?

Chụp tai chống ồn (Earmuff) là thiết bị bảo hộ thính giác gồm hai bên ốp tai được gắn liền bởi vòng đai chụp qua đầu hoặc sau gáy.
Nhiệm vụ của chúng là giảm cường độ tiếng ồn truyền tới tai, giúp người lao động nghe ít ồn hơn mà vẫn cảm nhận được âm thanh cảnh báo cần thiết.

Chụp tai thường được sử dụng trong các môi trường:

• Nhà máy cơ khí, luyện kim, đóng tàu

• Xưởng gỗ, công trình xây dựng

• Sân bay, khu khai thác mỏ

• Phòng kiểm thử âm thanh, khu vực bắn súng

2. Cấu tạo cơ bản của chụp tai chống ồn

Một bộ chụp tai đạt chuẩn thường bao gồm:

🔹 2.1. Vỏ chụp (Ear Cup)

• Là lớp ngoài cùng, thường làm từ nhựa ABS hoặc polycarbonate, có khả năng chống va đập và cách âm cơ học.

• Được thiết kế ôm kín quanh tai, hạn chế tối đa không khí và sóng âm lọt vào.

🔹 2.2. Lớp đệm tai (Cushion)

• Là vòng đệm mềm làm từ cao su hoặc mút bọc da/simili, có chức năng tạo độ kín khít và thoải mái khi đeo lâu.

• Ngoài ra, đệm còn giúp giảm rung và hấp thụ năng lượng âm thanh.

🔹 2.3. Lớp vật liệu cách âm bên trong (Sound Absorbing Foam)

• Nằm giữa lớp vỏ và đệm tai, làm từ bọt xốp hoặc sợi tổng hợp đặc biệt, có khả năng hấp thụ và phân tán sóng âm thanh.

• Đây chính là “trái tim” của chụp tai, quyết định phần lớn hiệu quả giảm ồn.

🔹 2.4. Vòng đai chụp đầu (Headband)

• Là khung kim loại hoặc nhựa đàn hồi giúp cố định hai bên ốp tai.

• Một số loại cao cấp có đệm đầu mềm và khả năng điều chỉnh độ siết, giúp đeo thoải mái nhiều giờ liền.

3. Nguyên lý hoạt động của chụp tai chống ồn

Chụp tai hoạt động dựa trên hai nguyên lý vật lý cơ bản: cách âm cơ học và hấp thụ âm thanh.

🔹 3.1. Cách âm cơ học

Khi đeo chụp tai, lớp vỏ ngoài và đệm tai tạo thành một buồng kín bao quanh tai, ngăn sóng âm từ môi trường lọt vào.
Điều này làm giảm cường độ âm thanh trước khi đến màng nhĩ – tương tự như đóng kín cửa phòng để giảm tiếng ồn bên ngoài.

🔹 3.2. Hấp thụ âm thanh

Phần bọt xốp bên trong ốp tai sẽ hấp thụ và phân tán năng lượng âm thanh.
Thay vì phản xạ lại, năng lượng sóng âm được chuyển hóa thành nhiệt năng rất nhỏ, giúp giảm đáng kể tiếng ồn truyền tới tai.

Nhờ sự kết hợp giữa hai cơ chế này, chụp tai chống ồn có thể giảm tới 25–37 dB, tùy theo chất lượng vật liệu và thiết kế.

4. Tiêu chuẩn đánh giá khả năng giảm ồn – NRR là gì?

🔹 4.1. Khái niệm NRR

NRR (Noise Reduction Rating) là chỉ số đánh giá mức giảm tiếng ồn của thiết bị bảo vệ thính giác, được quy định theo tiêu chuẩn ANSI S3.19 (Mỹ).

Chỉ số này được tính bằng đơn vị decibel (dB) – biểu thị mức độ tiếng ồn mà thiết bị có thể giảm được khi sử dụng đúng cách.

🔹 4.2. Cách hiểu chỉ số NRR

• NRR càng cao → khả năng giảm tiếng ồn càng tốt.

• Ví dụ:

  • NRR = 25 dB → giảm ồn trung bình 25 decibel.

  • NRR = 33 dB → giảm ồn mạnh, phù hợp môi trường công nghiệp nặng.

Tuy nhiên, trên thực tế, hiệu quả giảm ồn thực tế (dB thực) thường thấp hơn do người dùng đeo sai cách hoặc không kín hoàn toàn.
Do đó, OSHA (Cơ quan An toàn Lao động Mỹ) khuyến nghị công thức tính giảm ồn thực tế:

Giảm ồn thực tế (dB) = (NRR – 7) / 2

Ví dụ: NRR = 30 dB → Giảm ồn thực tế khoảng 11,5 dB.

5. Các tiêu chuẩn khác liên quan đến chụp tai chống ồn

Ngoài NRR (theo tiêu chuẩn Mỹ), còn có các chỉ số khác được sử dụng quốc tế:

• SNR (Single Number Rating) – tiêu chuẩn châu Âu (EN 352)

• HML Rating – đánh giá khả năng giảm ồn ở 3 dải tần: Cao (H), Trung (M), Thấp (L)

Các sản phẩm đạt chuẩn thường được kiểm định và chứng nhận bởi:

• ANSI (Mỹ)

• CE/EN 352 (Châu Âu)

• AS/NZS 1270 (Úc/New Zealand)

• TCVN 8207 (Việt Nam)

6. Lưu ý khi lựa chọn và sử dụng chụp tai chống ồn

Để đạt hiệu quả bảo vệ tối đa:

• Chọn chụp tai có NRR phù hợp:

  • 20–25 dB: văn phòng, khu vực ồn vừa.

  • 26–33 dB: nhà máy, cơ khí, công trường.

• Đeo đúng cách: ốp kín toàn bộ tai, điều chỉnh vòng đai vừa vặn.

• Không dùng chung: mỗi người có kích cỡ đầu khác nhau, dễ làm lỏng đệm và giảm hiệu quả.

• Thay mới đệm tai định kỳ 6–12 tháng hoặc khi đệm bị chai cứng, biến dạng.

✅ Kết luận

Chụp tai chống ồn là thiết bị bảo hộ thính giác hiệu quả, dễ sử dụng và bền bỉ – đặc biệt quan trọng trong môi trường tiếng ồn cao.
Việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động và chỉ số NRR giúp doanh nghiệp và người lao động lựa chọn đúng sản phẩm đạt chuẩn, đảm bảo an toàn thính giác lâu dài.

Panindochina – Nhà cung cấp thiết bị bảo hộ thính giác hàng đầu Việt Nam, phân phối chụp tai chống ồn đạt chuẩn ANSI, EN, CE từ các thương hiệu uy tín quốc tế.
Cam kết chính hãng – hiệu quả – an toàn tuyệt đối cho người lao động.